Milieubewuste stooktips: Hoe bereid ik een houtvuur voor?

  • Zorg dat de luchttoevoer in de woning voldoende is. Een houtvuur verbruikt namelijk veel verbrandingslucht. Zet desnoods de mechanische ventilatie en de afzuigkap in uw keuken uit en een raam open tijdens het aanmaken van een houtvuur.
  • Zorg dat de schoorsteen droog en schoon is. Uiteraard moet de schoorsteen lang genoeg zijn en indien nodig beschermd tegen valwinden. Meer informatie en stooktips hierover vindt u bij diverse schoorsteenfabrikanten.
  • Controleer of de schoorsteen voldoende trekt met behulp van een lucifer of kleine prop papier. Ga er niet zomaar vanuit dat uw schoorsteen wel goed werkt. Ook in goede schoorstenen kunnen dingen fout gaan. In de tussenseizoenen ontstaat bijvoorbeeld soms een omgekeerde luchtstroom als de buitentemperatuur hoger is dan de binnentemperatuur.
  • Heeft u een schoorsteen buiten de woning? Dan is isolatie essentieel. Slecht geïsoleerde buitenschoorstenen zijn namelijk extra gevoelig voor trekproblemen.
  • Heeft uw kachel, haard of schoorsteen een klep? Dan moet deze uiteraard open staan om een goede trek op gang te brengen.
  • Heeft u een accumulerende houtkachels die nog warm is van de vorige dag, dan ontstaat er meteen trek. Is de kachel koud en de temperatuur buiten hoog, dan moet u eerst de koude lucht uit de schoorsteen drijven. Dat kan door met behulp van een tang een prop papier zo hoog mogelijk in de schoorsteen te verbranden. Sommige kachels hebben hiervoor een speciale opening. Gebruik geen föhn. Heeft u de trek op gang gebracht, steek de kachel dan zo snel mogelijk aan voordat een valwind of inversie de luchtstroom weer omkeert. Lukt het niet om met deze stooktips de trek op gang te krijgen, laat dan uw schoorsteen nakijken, reinigen of aanpassen
  • Zorg dat de luchttoevoer naar het vuur in de kachel vrij is. Verwijder as van het rooster en leeg uw aslade.

Milieubewuste stooktips: Hoe maak ik een houtvuur aan?

  • Gebruik alleen natuurlijke materialen om het vuur aan te maken, zoals klein hout, berkenschors of natuurlijke aanmaakblokjes. In diverse stooktips wordt krantenpapier genoemd. Dat is weliswaar  erg praktisch, maar door de drukinkt slecht voor het milieu. Vermijd het gebruik van petrochemische brandstoffen zoals brandspiritus of parafineblokjes.
  • In accumulerende houtkachels die nog warm zijn van de vorige dag volstaat wat berkenschors of een prop papier en wat halfdik gekliefd hout.
  • Plaats bij een hoge brandkamer het hout als een tentje rechtop of tegen de achterwand. Bij een lage, brede of diepe brandkamer is het beter om de blokken in rijen te plaatsen en daarbij de legrichting af te wisselen.
  • In Europa is het gebruikelijk om het best brandbare materiaal onderaan te leggen en de dikkere houtblokken bovenaan. Wanneer kleine vlammen deze dikke houtblokken aansteken, komen vervuilende vluchtige houtbestandsdelen vrij. Daarom wordt in de Verenigde Staten steeds vaker een omgekeerde opbouw toegepast. Het aanmaken van een houtvuur vergt daardoor wel meer geduld.
  • Vermijd het maken van een dichte houtberg, waardoor er zuurstofgebrek in het vuur ontstaat. Vul daarom de brandkamer bij aanmaken nooit meer dan de helft en daarna voor maximaal tweederde.
  • Zorg dat de luchttoevoerkleppen volledig open staan en zet desnoods even het raam open.
  • Steek na het opvolgen van deze stooktips het best brandbare materiaal aan. Houd eventueel de kachel- of haarddeur even op een kier.

Milieubewuste stooktips: Hoe houd ik een houtvuur brandend?

  • Wanneer het vuur echt goed brandt kunt u de luchttoevoer verminderen, omdat teveel lucht de verbrandingstemperatuur omlaag haalt. Bij accumulerende houtkachels die nog warm zijn kan dit meestal al na vijf minuten. Voor veel andere kachels is het beter om een kwartier tot een half uur te wachten.
  • De methoden om de luchttoevoer te regelen zijn sterk van het model afhankelijk. Volg dus de stooktips en raadgevingen van de fabrikant op. Wanneer de vlammen kleiner worden bij het verminderen van de luchttoevoer, bent u te ver gegaan. Sommige kachels regelen de luchttoevoer volautomatisch met bimetaalveren.
  • In een open haard is af en toe een houtblok erbij de beste stookmethode, al maakt het een open haard nooit ecologisch verantwoord.
  • Heeft u een kachel of haard met deur, dan vult u het hout aan wanneer de vorige lading half is opgebrand. Wacht dus niet tot er alleen nog maar kolen zijn.
  • Probeer geen brandend houtskool door een rooster te duwen. Verwijder alleen as als het rooster verstopt is. Maak in dat geval eventueel wat gaten in de aslaag met een tang of pook..
  • Een belangrijke stelregel is dat al het hout in de brandkamer moet branden. Dampende of rokende blokken zijn te ver van het vuurcentrum verwijderd of krijgen te weinig lucht. Herschik in dat geval het vuur, maar vermijd het voortdurend openen van de haard- of kacheldeur. Daardoor koelt het vuur af.
  • Een goede manier om de verbranding te controleren is door te kijken naar de rook die uit de schoorsteen komt te kijken. Lichtgrijze rook wijst op een goede verbranding en bestaat vooral uit waterdamp. Donkergrijze tot zwarte rook wijst op een teveel aan onverbrande deeltjes.
  • Een thermometer in de schoorsteen kan handig zijn om na te gaan of er niet teveel warmteverlies optreedt. De temperatuur van rookgassen die de schoorsteen ingaan moet minimaal 180 tot 200 graden Celsius bedragen. Anders wordt het risico op condensatie in de schoorsteen te groot. Elke verbranding, ook bij een nagenoeg droge brandstof zoals aardgas, produceert belangrijke hoeveelheden waterdamp.

Milieubewuste stooktips: Hoe sluit ik een houtvuur af?

  • Wanneer alleen nog gloeiende kolen overblijven, brengt u de luchttoevoer omlaag. Voorkom echter dat er rookontwikkeling ontstaat.
  • Uitbrandende houtskool bijeenhouden helpt de verbranding.
  • Wacht met het sluiten van de luchttoevoer tot alle houtskool is opgebrand.
  • Sluit bij accumulerende houtkachels de klep, zodat de warmte echt binnenblijft. Om koolmonoxidevergiftiging te vermijden en de schoorsteen droog te houden kan een klep nooit volledig dicht.

Milieubewuste stooktips: Hergebruik van houtas

  • As van hout bevat waardevolle mineralen en voedingsstoffen voor planten, zoals kalium en magnesium. Apart of vermengd met compost zijn ze zeer bruikbaar als meststof voor uw tuin of moestuin.
  • Bewaar houtas in een niet brandbare, gesloten bak.

Milieubewuste stooktips: gaskachels

  • Sommige gastoestellen werken volautomatisch. Is dat bij u niet het geval, houd dan de volgende stelregel aan: blauwe vlammen wijzen op een betere verbranding dan gele vlammen. Stel de luchttoevoer dus zo in dat u alleen blauwe vlammen ziet of laat een specialist dat doen.
  • Vlammen die van de brandkoppen worden weggeblazen wijzen op een te sterke luchttoevoer. Pas in dat geval de luchttoevoer aan.  
  • Probeer bij het aanmaken niet teveel gas onverbrand te laten ontsnappen. Geeft uw ontsteker moeizaam vonken, laat hem dan herstellen of vervangen.
  • Besteed de nodige aandacht aan de energiebesparing in uw woning.